Sani Konukoğlu: Anadolu'da sanayileşmenin öncülerinden

SANKO Holding’in kurucusu ve Anadolu’da sanayileşmenin öncülerinden olan Sani Konukoğlu, 28 yıl önce ebediyete intikal etmesine rağmen, öğretileri ile günümüzde de SANKO’nun, ailesinin ve sevenlerinin yolunu aydınlatıyor.

SANKO Onursal Başkanları Abdulkadir ve Zeki, Yönetim Kurulu Başkanı Adil Sani, Başkan Vekili Fatih ve Yönetim Kurulu Üyesi Hakan Konukoğlu’nun babası olan Sani Konukoğlu, çalışma azmine isabetli öngörülerini katarak öncü yatırımlarla Gaziantep’in ve Anadolu’nun sanayileşme sürecine derin izler bıraktı. Temeli 1904 yılında, büyük dede Sani Bey’in yedi dokuma tezgahıyla atılan, 1926’da dede Zekeriye Konukoğlu’nun geliştirdiği işi, 1943 yılında devralan baba Sani Konukoğlu, vizyonu ile mütevazı aile işletmesinden dünya liginde boy gösteren şirketlerin ortaya çıkmasına giden süreci başlattı.

Sani Konukoğlu

Sani Konukoğlu, Gaziantep’te 1929 yılında doğdu. İlkokulu bitirdikten sonra 1943 yılında ailesinin okuması yönünde ısrarlarına rağmen dokumacılığa başlayarak iş hayatına atıldı. İlk işe başlayışı tek tezgahla oldu. İstanbul’da 1947 yılında 24 gözlü yerli bobin makinesi yaptırarak Gaziantep’e bu kapasitede ilk bobin makinesi getirdi.

El tezgahlarını motorlu tezgaha dönüştürdü

Mevcut dokumalarının kalitesini yükseltmek için 1951 yılında Halep’ten aldığı apre makinesini bir mağaraya kurarak çalışmaya başladı. İki yıl sonra Bursa’daki tornacılara dört mekikli ekose gömleklik dokuyan Avrupa dokuma tezgahlarının benzer modelini yaptırıp Gaziantep’te el tezgahlarını motorlu tezgaha dönüştürmede öncülük yaptı. Konukoğlu, 1962’de hidrofil pamuk, 1963 yılında bin 500 iğ kapasiteli pamuk ipliği tesisi kurdu. Bursa’da 1965 yılında havlu tezgahı imal ettirip, bu tezgahlar üzerine atılacak jakar makinelerini Gaziantep’teki tornacılara yaptırıp havlu imalatına başladı. Konukoğlu, 1966 yılında "Hilal Kollektif Şirketi’’ni kurdu. 25 bin iğlik iplik tesisi projesi hazırlatan Konukoğlu, 23 Şubat 1972’de inşaatına başlanan tesisin 20 bin iğlik bölümünü 1974 yılında devreye aldı.

Türkiye’ye düğümsüz bobin makinelerini getirtti

Firmanın unvanı 1977 yılında Sani Konukoğlu’nun isminden esinlenilerek "SANKO Tekstil Sanayi ve Ticaret AŞ."ye dönüştürüldü. 1987’de Türkiye’ye ilk defa düğümsüz bobin makineleri getirtti. Sonraki yıllarda bilinçli ve istikrarlı adımlarla yatırımlara devam edilerek alanında çok yüksek kapasite ve kaliteye ulaşıldı. Günümüzde 14 bine yakın kişinin çalıştığı SANKO Holding tekstil, enerji, çimento, beton, gaz beton ve ambalaj başta olmak üzere değişik sektörlerde faaliyet gösteriyor.

Gaziantep Sanayi Odası’nın ilk başkanı

Firmasının adı ile 1988 yılında kurulan Sankospor’un yönetim kurulu başkanlığını üstlenen Sani Konukoğlu, diğer sanayicilerle birlikte 15 ağustos 1989’da Gaziantep Sanayi Odası’nı kurdu. Gaziantep Sanayi Odası’nın ilk yönetim kurulu başkanlığına getirilen Sani Konukoğlu, SANKO’nun sosyal hizmetlerini organize etmek amacıyla 11 Ekim 1989’da Sani Konukoğlu Vakfı’nın kurulmasını sağladı. Ilımlı, mütevazı, ileri görüş sahibi, sosyal, yenilikleri çabuk kabul eden, danışan, çevresindekilere yardım yapmayı görev sayan, ancak öne çıkmaktan hoşlanmayan Sani Konukoğlu, kalp rahatsızlığı sonucu 16 Ocak 1994’te vefat etti.

Devlet üstün hizmet madalyası ve beratı

SANKO’nun bugün geldiği nokta, Sani Konukoğlu ve izinden yürüyen sonraki kuşakların bilinçli, planlı ve sabırlı çalışması ile mücadelesinin sonucudur. Bu anlayışla SANKO ve Türk ekonomisine, alanlarında örnek ve öncü şirketler kazandırıldı. Merhum Sani Konukoğlu, sağlığında yaptığı sosyal hizmetler nedeniyle Bakanlar Kurulu’nun 27 ekim 1997 tarih ve 30 numaralı kararı ile "devlet üstün hizmet madalyası ve beratı"na layık görüldü. Madalya ve berat, 27 Ekim 1997’de Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından Çankaya Köşkü’nde törenle, SANKO Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdulkadir Konukoğlu’na teslim edildi.

Ailenin vizyonu

SANKO Holding, dördüncü ve beşinci kuşağın birlikte yönetimiyle büyümeye devam ediyor. Abdulkadir Konukoğlu, babası Sani Konukoğlu’nun vefatı sonrasında 1994 yılında SANKO grubu şirketlerinin başına geçti ve Sani Bey’in, “işin hilesi dürüstlüktür” sözünü iş hayatının temel felsefesi yaptı. SANKO holding, faaliyette bulunduğu sektörlerde üretim kapasitesiyle sadece Türkiye’nin değil, aynı zamanda dünyanın önemli kuruluşları arasında bulunuyor. SANKO Holding’in hedefleri arasında, yeni iş sahaları açarak üretime, ihracata ve istihdama sağladığı katkıyı artırmak, ülke sanayileşmesinin dünya ligindeki konumunu pekiştirme amacı bulunuyor. SANKO Holding’te 65 yaş uygulaması kapsamında 2014 yılında Zeki Konukoğlu, 2020 yılında da Adil Sani Konukoğlu yönetim kurulu başkanlığı görevini üstlendi. Abdulkadir ve Zeki Konukoğlu onursal başkan olarak holding faaliyetlerine ve aileye tecrübelerini aktarıyorlar.

SANKO Holding Onursal Başkanı Abdulkadir Konukoğlu, 118 yıllık köklü şirket olmayı şöyle yorumluyor: “Köklü şirket olabilmek için mal ve hizmet üretiminde dürüst olunmalı. SANKO’NUN kurucusu, babam Merhum Sani Konukoğlu’nun, ’işin hilesi dürüstlüktür’ sözü, bunu en güzel şekilde ifade ediyor. Kaliteli mal ve hizmet üretiminden taviz verilmemeli, sattığınız malın arkasında durmalısınız. Ayrıca, çalışanları ailenin parçası olarak görmelisiniz, çalışan kendisini öyle hissetmeli. Şirketin büyümesi sürecinde, her anlamda adil olunmalı.”

Sani Konukoğlu’nun öğretileri

-“İşin hilesi dürüstlüktür.” İnsanların daha çok kazanmak amacıyla hileye başvurdukları, ancak işini iyi ve dürüstçe yapanın mutlaka daha çok ve istikrarlı para kazanacağını ifade ediyor.

-“Pazarlığın üzerine pazarlık olmaz.“ Sani Konukoğlu, bu sözü ile pazarlığın önceden yapılması gerektiğine dikkat çekiyor. Mal ve hizmet alınırken pazarlık sonucu elde edilen indirime kimsenin itiraz edemeyeceğini, ancak iş bittikten sonra kesinlikle pazarlık ve herhangi bir kesinti yapılmaması gerektiğine vurgu yapıyor.

-“İşinizle evinizi birbirine karıştırmayın. İşinize giderseniz evinizi, evinize giderseniz işinizi unutacaksınız.” Sani Bey, buna uyulmaması halinde motivasyonun bozulacağına ve evde aileyle geçirilmesi gerekenin zaman iş için değerlendirildiğinden dolayı mutlu olunamayacağının altını çiziyor.

-“İşi İnsana Müşteri Öğretir.” Daha iyisini yapmak, ürünü ya da hizmeti geliştirmek için müşterinin, yani tüketicinin şikayetlerine, gördüğü eksiklere, aksaklıklara yönelik itirazlarının dikkate alınması gerektiğini belirtiyor.

-“İşletmesini yenilemeyen patronu, işletmesi yeniler.” İşletmesini yenilemeyen, tesisin bakımını yapmayan, teknolojisini geliştirmeyen patronun kaybetmeye mahkum olduğunu ve sonuçta işletmenin el değiştireceğini, yani yeni bir patronun işin başına geçeceğini ifade ediyor.

Sani Konukoğlu Vakfı

Sani Konukoğlu Vakfı, 1997 yılında Türkiye genelinde 4 bin 500 vakıf arasından “Yılın Vakfı” seçildi. Ayrıca Vakıflar Genel Müdürlüğünce yapılan değerlendirmede, Türkiye’de en çok yardım yapan ilk 10 vakıf arasına girdi. Öncelikli hedefi eğitim, sağlık ve gıda yardımı olan Vakıf, bugüne kadar üçü fakülte binası olmak üzere 22 okul yaptırarak, Milli Eğitim’in hizmetine sundu. Yaptırılan 16 cami ibadete açıldı, projesi hazırlanan ve inşaatına başlananlar tamamlandığında cami sayısı 20’ye ulaşacak. Bir sağlık kompleksi ve iki sağlık ocağı yaptırılıp Sağlık Bakanlığı’na devredildi. Gaziantep Devlet Hastanesi’ne iki koroner yoğun bakım ve bir hemodiyaliz, İnegöl Devlet Hastanesi’ne bir hemodiyaliz merkezi kuruldu, çeşitli hastanelere 12 hemodiyaliz cihazı alındı. Yılda bin 500 dolayında üniversite öğrencisine karşılıksız burs veren Vakıf, her yıl ilkokul, ortaokul ve lisede öğrenim gören ihtiyaç sahibi 10 bin 500 öğrenciye giyim, 10 bin 500 öğrenciye de çantası ile kırtasiye, yine her yıl ihtiyaç sahibi 45 bin aileye gıda yardımı gerçekleştirmektedir.

Merkezi İstanbul’da bulunan Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV) ile 1998 yılında yapılan protokol kapsamında; Gaziantep’te yetişkinlere verilen okuma yazma kursları 2016 yılına kadar Sani Konukoğlu Vakfı’nın desteğinde sürdürülmüştür. 1998-2016 yılları arasında 379 gönüllü öğretmen tarafından açılan 767 kursta bin 3’ü erkek, 9 bin 497’si kadın olmak üzere toplam 10 bin 500 kişi okuryazarlık belgesi almıştır. AÇEV, Gaziantep’teki faaliyetini 2016 yılında sonlandırdı.

Dünya Gazetesi Yazarı Rüştü Bozkurt’un, Gaziantep ziyaretlerinde tanıştığı Sani Konukoğlu için yazdığı şiir;

Beyaz altın pamuğu çıkrıklarda bükerek

Çulhaların üstüne alın teri dökerek

Sani Bey engelleri atlet gibi aşmıştır

Kamçılı tezgahlara güçlü motor takarak

Dünü inkâr etmeden yarınları kurarak

İşi ibadet sayıp uykusuna kıyarak

Sani Bey iğ’lerini durmadan artırıyor

Her iğ’in bir insana aş olduğun bilerek

Üretimde kalite hiç şaşmaz ilkesidir

Kalitede öncülük SANKO’nun gür sesidir

Sani Konukoğlu’nun budur başarı sırrı

SANKO Güney İllerin güçlü bir nefesidir

Sağ duyulu Antepli Sani Bey’e duacı

SANKO Gaziantep’te sanayileşmenin harcı

Bu kutsal savaşımda başarı kaçınılmaz

Çok eserler kuracak şu Antepli inancı

İğ: İplikçilikte, büküm makinelerinde bobinleri ve şerit makinelerinde masuraları takmaya yarayan çubuk.